W czwartek, 13 czerwca 2024 r. Rzecznik Generalny Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przedstawił opinię w sprawie C-118/23. Chociaż nie udzielił konkretnej odpowiedzi na kwestie dotyczące Frankowiczów z Getin Noble Banku, odniósł się do legalności przeprowadzonej restrukturyzacji tego banku.
Czy restrukturyzacja Getin Noble Banku odbyła się zgodnie z prawem?
Wątpliwość dotyczyła tego, że Bankowy Fundusz Gwarancyjny, który przeprowadzał restrukturyzację, pełnił jednocześnie rolę nadzorcy i gwaranta depozytów bankowych oraz kuratora banku będącego w trudnej sytuacji finansowej. Mogło to prowadzić do konfliktu interesów. Rzecznik Generalny TSUE nie udzielił jednoznacznej odpowiedzi, a jedynie stwierdził, że w przypadku braku jasnych przepisów wymagających rozdzielenia funkcji nadzorczych od restrukturyzacyjnych, to do BFG należało zapewnienie niezależności między swoimi działami. Ostatecznie, to polski sąd będzie musiał ocenić, czy BFG spełnił te wymogi.
Pytania prejudycjalne do TSUE w sprawie Getinu
Rzecznik Generalny TSUE odpowiedział na dwa z czterech pytań prejudycjalnych, które zadał mu Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. Pytania te wynikały z wątpliwości dotyczących przymusowej restrukturyzacji Getin Noble Banku oraz działań Bankowego Funduszu Gwarancyjnego. Oprócz kwestii nieprawidłowości w samym procesie restrukturyzacji, WSA rozważał również, czy niemal 8 tys. Kredytobiorców, którzy zostali poszkodowani w wyniku likwidacji Getin Noble Banku, ma prawo do odszkodowań od Skarbu Państwa. Pokrzywdzeni Kredytobiorcy twierdzą, że w trakcie wygaszania Getin Noble Bank doszło do licznych nieprawidłowości, które uniemożliwiają im odzyskanie nadpłaconych środków.
Pierwotnym problemem w tej sprawie była sama decyzja o przymusowej restrukturyzacji Getin Noble Bank, podjęta przez BFG we wrześniu 2022 r. Wówczas bank, który zmierzał ku upadkowi, został podzielony na dwie części. Pierwszą część, związaną m.in. z Kredytobiorcami zadłużonymi w złotówkach przejął Velo Bank. Natomiast druga część, masa upadłościowa zarządzana przez BFG, obejmowała wierzytelności związane z kredytami frankowymi.
Oskarżenia pod kierunkiem Bankowego Funduszu Gwarancyjnego
W wyniku tego podziału Frankowicze stracili szansę na odzyskanie pieniędzy, które nadpłacili ponad kapitał, ponieważ masa upadłościowa zarządzana przez BFG nie jest wystarczająco duża, aby zaspokoić potrzeby wierzycieli banku i poszkodowanych Kredytobiorców. Sytuację dodatkowo komplikuje fakt, że Velo Bank, wydzielony z Getin Noble Bank, funkcjonuje na dosyć wysokim poziomie i nawet generuje zyski. Frankowicze, czując się oszukani decyzją o podziale Getinu, złożyli niemal 8 tys. skarg do WSA w Warszawie. Decyzję o restrukturyzacji zaskarżyli również członkowie Rady Nadzorczej banku.
Pokrzywdzeni konsumenci oczekiwali od Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego orzeczenia, że decyzja o restrukturyzacji została podjęta niezgodnie z prawem. Kredytobiorcy kierowali argumenty wskazując na konflikt interesów po stronie BFG jako nadzorcy i gwaranta depozytów bankowych, jak i podmiotu przeprowadzającego restrukturyzację. Podobne oczekiwania mieli członkowie Rady Nadzorczej banku, jednak BFG odparł zarzuty wskazując, że wcześniej ustanowił procedury oddzielające poszczególne struktury.
Czy Frankowicze z Getinu odzyskają wreszcie swoje pieniądze?
W wywiadzie dla Dziennika Gazety Prawnej, adwokat Izabela Kałużyńska dodaje, że dopiero po dokonaniu przez WSA analizy, czy działania podjęte przez BFG były zgodne z prawem, będzie można zweryfikować, czy interesy wszystkich uczestników restrukturyzacji zostały odpowiednio zabezpieczone.
Dotychczas skupiano się wyłącznie na skutku tej decyzji – czyli postawieniu banku w stan upadłości, natomiast teraz należy sprawdzić czy otoczenie prawne samej restrukturyzacji było legalne. Jeśli nie, to Skarb Państwa będzie zobowiązany zrekompensować szkodę osobom, których prawa zostały naruszone.
Podsumowując, należy zaznaczyć, że opinia Rzecznika Generalnego na chwilę obecną nie rozstrzyga sprawy, gdyż konieczny jest wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Ważne jest jednak to, że w większości spraw unijni sędziowie podzielają stanowiska wypracowane przez rzeczników, dlatego w orzeczeniu TSUE w sprawie restrukturyzacji Getin Noble Banku można spodziewać się wskazówek wydanych przez Rzecznika Generalnego.
