W ostatnich latach problem kredytów denominowanych i indeksowanych do waluty franków szwajcarskich stał się tematem licznych spraw sądowych w Polsce. Sądy coraz częściej orzekają na korzyść kredytobiorców, uznając wiele umów kredytowych za nieważne lub częściowo nieważne. Powodem są właśnie klauzule abuzywne. Warto więc wiedzieć, jak samodzielnie sprawdzić, czy Twoja umowa kredytowa zawiera takie nieuczciwe zapisy.
Czym są klauzule abuzywne?
Klauzule abuzywne to postanowienia umowy, które są sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco naruszają interesy konsumenta. Zwykle dotyczą one sytuacji, w których warunki umowy są jednostronnie ustalane przez stronę silniejszą, czyli przedsiębiorcę (w tym przypadku bank). W kontekście kredytów frankowych, klauzule abuzywne najczęściej odnoszą się do mechanizmów przeliczeniowych, w tym ustalania kursów walutowych, które są kluczowe dla wysokości raty kredytowej.
Dlaczego klauzule abuzywne w kredytach CHF są tak istotne?
Klauzule abuzywne w umowach kredytowych, szczególnie tych denominowanych lub indeksowanych do franka szwajcarskiego, mają szczególne znaczenie. Mechanizm przeliczenia kredytu na walutę obcą, który opiera się na kursach ustalanych przez bank, może prowadzić do dużych różnic w kosztach kredytu na niekorzyść konsumenta. Z powodu braku przejrzystości w ustalaniu kursów oraz braku jednoznacznych kryteriów w umowach, kredytobiorcy często nie wiedzą, ile tak naprawdę płacą za kredyt w walucie obcej.
Jak rozpoznać klauzule abuzywne w umowie kredytowej?
Aby samodzielnie sprawdzić, czy Twoja umowa kredytowa zawiera klauzule abuzywne, należy szczególnie zwrócić uwagę na kilka istotnych kwestii:
- Pozycje dotyczące kursu waluty obcej (CHF): W umowie powinny znaleźć się dokładne zapisy dotyczące kursu waluty, który jest stosowany do przeliczenia kredytu. Należy sprawdzić, czy kurs jest ustalany na podstawie tabeli kursowej banku, czy też bank ma pełną swobodę w ustalaniu tego kursu.
- Kurs kupna i sprzedaży franka szwajcarskiego: W wielu przypadkach umowy kredytowe zawierają zapisy, które pozwalają bankowi dowolnie ustalać kursy kupna i sprzedaży waluty obcej. Jeśli kursy te są ustalane jednostronnie przez bank, bez jakichkolwiek zewnętrznych i obiektywnych kryteriów, to może to stanowić klauzulę abuzywną.
- Tabele kursowe banku: Jeśli w umowie odnosi się do tabeli kursów walutowych, która jest publikowana przez bank, warto sprawdzić, czy istnieją jakiekolwiek zasady ustalania tych kursów. Jeśli brak jest jakichkolwiek kryteriów lub są one niejasne, to może to świadczyć o nieuczciwym zapisach w umowie.
- Brak transparentności: Jeśli zapisy dotyczące przeliczenia kredytu lub ustalania kursów walutowych są niejasne, nieprecyzyjne lub w pełni uzależniają decyzje od woli banku, to może to być wskazówka, że mamy do czynienia z klauzulą abuzywną.
Jakie postanowienia są uznawane za niedozwolone?
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wielokrotnie podkreślał, że klauzule, które dają bankowi pełną swobodę w ustalaniu kursów walutowych, są niezgodne z prawem. Zgodnie z orzecznictwem TSUE, umowa kredytowa powinna zawierać jasne zasady, na podstawie których bank ustala kurs wymiany waluty. Dodatkowo, konsument powinien mieć możliwość samodzielnego obliczenia kursu w każdym momencie.
Zatem jeśli w Twojej umowie nie znajdziesz precyzyjnych zasad ustalania kursu, bądź też zauważysz, że bank ma pełną dowolność w tej kwestii, istnieje duża szansa, że masz do czynienia z klauzulą abuzywną. Co możesz zrobić dalej?
Krok 1: Skorzystaj z rejestru klauzul niedozwolonych
W Polsce funkcjonuje rejestr klauzul niedozwolonych prowadzony przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK). Warto zapoznać się z tym rejestrem, który zawiera wykaz postanowień umów uznanych za niezgodne z prawem przez sądy. Możesz sprawdzić, czy klauzule zawarte w Twojej umowie kredytowej już zostały uznane za niedozwolone przez odpowiednie instytucje.
Aby skorzystać z rejestru, wystarczy odwiedzić stronę internetową UOKiK, gdzie dostępny jest wykaz orzeczeń. Możesz tam znaleźć klauzule, które były już przedmiotem postępowań sądowych i zostały uznane za abuzywne.
Krok 2: Konsultacja z prawnikiem
Jeśli po analizie umowy nadal masz wątpliwości, najlepszym rozwiązaniem jest skontaktowanie się z prawnikiem specjalizującym się w sprawach kredytowych. Prawnik będzie w stanie dokładnie przeanalizować Twoją umowę, wskazać potencjalnie abuzywne zapisy oraz doradzić, jakie kroki warto podjąć, aby bronić swoich interesów.
Krok 3: Rozważ podjęcie działań prawnych
Jeżeli Twoja umowa zawiera klauzule abuzywne, masz prawo do podjęcia działań prawnych. Podejmując odpowiednie kroki, możesz skutecznie chronić swoje interesy i zyskać szansę na unieważnienie nieuczciwej umowy kredytowej.
Kancelaria frankowa Kałużyńska, Sokołowska i Wspólnicy świadczy pomoc Frankowiczom, wspierając ich w analizie umów kredytowych, precyzyjnym obliczeniu wysokości nadpłaconych środków, a także skutecznie przeprowadza przez całą procedurę odzyskiwania środków. Skontaktuj się z nami i sprawdź, czy możesz odzyskać pieniądze od banku!
Redakcja: Kałużyńska, Sokołowska i Wspólnicy Kanclearia Adwokatów i Radców Prawnych
