W ubiegłym tygodniu na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt ustawy frankowej w sprawie szczególnych zasad rozstrzygania spraw dotyczących kredytów frankowych. Po wprowadzeniu zmian, Frankowicze mogą odnieść wiele korzyści, jednak jak się okazuje… tylko Frankowicze. Chociaż sytuacja kredytobiorców posiadających kredyty waloryzowane lub denominowane do innych walut np. USD czy EURO jest analogiczna, ustawa frankowa nie przewiduje dla nich realnej pomocy.
Jakie zmiany wprowadzi ustawa frankowa?
Projekt ustawy frankowej przeszedł już etap konsultacji wewnętrznych, a obecnie jest w trakcie konsultacji społecznych. Temat jest pilny, ponieważ w polskich sądach toczy się ponad 202 tys. spraw obejmujących kredyty frankowe. Do końca września 2024 roku sądy załatwiły 48 116 spraw, jednak aż 80 126 nowych spraw trafiło na wokandę. Wzrost liczby spraw frankowych nadal mocno obciąża system, wydłużając czas oczekiwania na rozpatrzenie wszystkich spraw cywilnych. Ustawa frankowa ma na celu przyspieszenie procesów sądowych, szczególnie w sądach okręgowych i apelacyjnych, aby poprawić efektywność i zmniejszyć czas oczekiwania na wyrok nie tylko spraw frankowych, ale i innych postępowań cywilnych.
Tak samo wadliwe umowy, ale inna waluta. Ustawa frankowa nie uchroni wszystkich
Pełnomocnicy reprezentujący kredytobiorców posiadających kredyty w innych walutach niż frank szwajcarskich nie kryją oburzenia. Frankowicze od lat skutecznie walczą z bankami i uzyskują sądowe unieważnienie umowy kredytowej z uwagi na wadliwe zapisy jakie kredytodawcy umieszczali w treści porozumienia. Umowy kredytowe zawarte w obcych walutach, np. euro, dolarach albo jenach często opierają się na tak samo wadliwych zapisach co umowy frankowe. Prawnicy reprezentujący kredytobiorców wskazują na różnicowanie praw osób znajdujących się w praktycznie takiej samej sytuacji jest niemoralne i sprzeczne z przepisami prawa.
Zastanawiające jest to, dlaczego rządzący stawiają Frankowiczów w uprzywilejowanej sytuacji. W uzasadnieniu do projektu ustawy widnieje zapis, który wskazuje, że większość kwestii prawnych związanych z sprawami frankowymi została już wyjaśniona w orzeczeniach Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz Sądu Najwyższego. Warto jednak zaznaczyć, że projekt ustawy frankowej nie obejmuje spraw dotyczących kredytów w innych walutach niż frank szwajcarski, takich jak kredyty waloryzowane do innych obcych walut, kredyty w złotówkach oraz spraw związanych z SKD, ponieważ te zagadnienia nie zostały rozwiązane w dotychczasowym orzecznictwie.
Ustawa frankowa w ogniu krytyki ekspertów
Opublikowany projekt ustawy frankowej już odbił się głębokim echem w środowisku prawniczym. W komentarzu adwokat Izabeli Kałużyńskiej udzielonym dla Dziennika Gazety Prawnej czytamy:
Ustawodawca reaguje tylko na wyzwania związane z prowadzeniem spraw frankowych. Jest to jednak wybiórcze spojrzenie na tematykę związaną z udzielaniem kredytów indeksowanych i denominowanych do waluty obcej. Trzeba podkreślić, że model oraz konstrukcja tych kredytów, tj. wzorzec umowny – były tożsame, niezależnie od waluty, w jakiej kredyt był udzielany. Zasady przeliczania salda kredytu, jego wypłaty oraz wysokości comiesięcznych rat były takie same, a zmieniała się jedynie waluta.
W swojej wypowiedzi adwokat Izabela Kałużyńska podkreśla, że orzecznictwo sądowe wykształciło się głównie na podstawie spraw związanych z frankami szwajcarskimi, ponieważ kurs tej waluty wykazywał znaczne wahania. Niemniej jednak, podstawy do uznania umowy kredytowej za nieważną dotyczą samej konstrukcji umowy, która była taka sama, niezależnie od waluty, w jakiej kredyt został zaciągnięty.
W opinii innych ekspertów, ustawa frankowa w zaproponowanej formie nie budzi wątpliwości co do zgodności z konstytucją. Zasada równości nie oznacza, że wszystkie przepisy muszą być jednakowe dla wszystkich, ale że osoby, które mają istotne wspólne cechy, powinny być traktowane w równy sposób pod względem prawnym.
Warto zaznaczyć, że ustawa frankowa jest na chwilę obecną na etapie konsultacji społecznych i do czasu wprowadzenia w życie, jej zakres może ulec jeszcze zmianie. Na taką możliwość z pewnością liczą posiadacze kredytów indeksowanych i waloryzowanych do innych walut niż frank szwajcarskich, którzy mogliby uzyskiwać szybsze wyroki w swoich sprawach.
