Pytanie, czy można anulować ugodę, jest jednym z najczęściej zadawanych przez osoby, które zawarły porozumienie z bankiem i po czasie zaczęły mieć wątpliwości co do jego treści. Problem dopuszczalności wzruszenia ugody zawartej pomiędzy konsumentem a instytucją finansową wymaga dokładnej analizy przepisów prawa cywilnego, w szczególności art. 58 oraz art. 82 i następnych k.c. Trzeba też wziąć pod uwagę standardy ochrony konsumenckiej wynikające z dyrektywy 93/13/EWG oraz utrwalone orzecznictwo TSUE i Sądu Najwyższego.
Już na wstępie warto, abyś wiedział, że anulować ugodę można tylko w określonych, prawnie uzasadnionych sytuacjach. Z tego powodu tak istotne jest zrozumienie, jakie przesłanki pozwalają na wzruszenie takiego porozumienia i czy w Twoim przypadku spełnione są wymogi, które umożliwią jego uchylenie.
Czy można anulować ugodę i jakie są przesłanki prawne?
Zgodnie z art. 917 k.c. ugoda jest umową, w której strony czynią sobie wzajemne ustępstwa, aby zakończyć spór lub usunąć niepewność co do roszczeń. Jednak nie każda ugoda jest nienaruszalna. Jeżeli doszło do wadliwości oświadczeń woli – na przykład do błędu, podstępu lub groźby – to możliwe jest anulować ugodę poprzez powołanie się na bezskuteczność względną czynności prawnej. W praktyce oznacza to, że możesz dochodzić uchylenia ugody, jeśli wykażesz, że została ona zawarta w warunkach naruszających Twoją swobodę decyzji.
Sąd Najwyższy w licznych orzeczeniach podkreśla, że konsument jest stroną słabszą i zasługuje na szczególną ochronę. Właśnie dlatego w wielu sytuacjach sądy przychylają się do wniosków o anulowanie ugody, jeżeli okaże się, że bank wprowadził klienta w błąd co do rzeczywistych skutków ekonomicznych porozumienia. Jeśli czujesz, że ugoda, którą podpisałeś, nie oddaje realnych ustaleń lub jej skutki finansowe są inne, niż przedstawiał bank, możesz rozważyć kroki prawne prowadzące do jej uchylenia.
Czy można anulować ugodę w kontekście unieważnienia umowy kredytowej?
Pytanie, czy można anulować ugodę, jest szczególnie istotne w sytuacjach, gdy konsument rozważa także unieważnienie swojej umowy kredytowej. Ugody proponowane przez banki najczęściej przewidują przekształcenie umowy w kredyt złotowy oparty na stawce WIBOR. W wielu przypadkach obciążenia finansowe wynikające z takiego rozwiązania okazują się jednak znaczne i mogą być nieproporcjonalne do korzyści, jakie bank obiecuje w zamian.
Jeżeli uzyskasz prawomocne orzeczenie stwierdzające nieważność umowy kredytowej, to cała umowa zostaje wyeliminowana ze skutkiem wstecznym (ex tunc), a strony muszą się wzajemnie rozliczyć. W takim przypadku możesz anulować ugodę i dochodzić rozliczenia w trybie teorii dwóch kondykcji, co w wielu sytuacjach bywa korzystniejsze finansowo niż utrzymywanie ugody w mocy.
Dlatego, jeśli zastanawiasz się, czy warto anulować ugodę, konieczne jest dokładne zbadanie, czy została ona zawarta przy zachowaniu równowagi kontraktowej i czy jej postanowienia rzeczywiście służą Twojemu interesowi.
Anulowanie ugody a przedawnienie roszczeń
Kolejną kwestią, którą należy wziąć pod uwagę, jest przedawnienie roszczeń. Sam fakt, że spłaciłeś już całość zobowiązania, nie oznacza, że nie możesz domagać się zwrotu nienależnych świadczeń. Jeżeli Twoja ugoda została podpisana w sytuacji, w której nie miałeś pełnej wiedzy o skutkach prawnych i ekonomicznych, możesz nadal próbować ją wzruszyć – nawet jeśli kredyt został już całkowicie spłacony.
Pamiętaj, że anulować ugodę można jedynie wtedy, gdy istnieją materialnoprawne podstawy – na przykład błąd co do treści czynności prawnej. Nie zwlekaj więc z analizą swojej sytuacji, ponieważ upływ czasu może wpłynąć na możliwość dochodzenia roszczeń przed sądem.
Czy warto skorzystać z pomocy prawnika, aby anulować ugodę?
Decyzja o tym, czy anulować ugodę, wymaga analizy konkretnego przypadku. Każda ugoda jest inna, a skutki jej wzruszenia mogą być daleko idące. Dlatego warto skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w sprawach konsumenckich. Profesjonalna kancelaria prawna może dokonać szczegółowej analizy umowy, ocenić jej skutki prawne i przygotować pozew o unieważnienie ugody.
Radca prawny lub adwokat, który ma doświadczenie w podobnych sprawach, przeanalizuje nie tylko treść samej ugody, ale również okoliczności jej zawarcia. Może się bowiem okazać, że bank nie zapewnił Ci pełnej informacji o skutkach porozumienia, co stanowi podstawę do tego, aby anulować ugodę w sądzie.
Czy można anulować ugodę? | Podsumowanie
Podsumowując, odpowiedź na pytanie, czy można anulować ugodę, zależy od tego, czy istnieją przesłanki wadliwości czynności prawnej. W świetle aktualnego orzecznictwa Sądu Najwyższego i TSUE istnieją realne podstawy, aby kwestionować ugody zawierane z bankami – zwłaszcza jeśli prowadzą one do niekorzystnych skutków finansowych.
Jeżeli masz wątpliwości co do swojej ugody, rozważ konsultację z prawnikiem i ustalenie, czy możesz anulować ugodę oraz dochodzić rozliczeń przed sądem. W wielu przypadkach okazuje się, że to rozwiązanie daje lepszy efekt ekonomiczny niż utrzymywanie w mocy niekorzystnego porozumienia.
Najczęściej zadawane pytania
Czy można anulować ugodę z bankiem w sprawie kredytu frankowego?
Tak, w określonych sytuacjach istnieje możliwość wzruszenia ugody. Jeśli frankowicze podpisali ugodę pod wpływem błędu, podstępu albo groźby, mogą żądać jej unieważnienia przed sądem.
Czy unieważnienie umowy frankowej jest korzystniejsze niż ugoda?
W większości przypadków tak. Unieważnienie kredytu frankowego prowadzi do całkowitej eliminacji umowy z obrotu prawnego i rozliczenia po unieważnieniu umowy frankowej. Ugoda natomiast zwykle oznacza kredyt złotowy z wysokim oprocentowaniem WIBOR.
Treść artykułu: Zespół Kancelarii Adwokatów i Radcow Prawnych Kałużyńska, Sokołowska i Wspólnicy sp. k.
