24 października 2024 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał kluczowy wyrok w sprawie C-347/23, który może odmienić los tysięcy Kredytobiorców frankowych. Sprawa dotyczyła osób, które zaciągnęły kredyty we frankach szwajcarskich na zakup mieszkań z zamiarem ich wynajmu. Najważniejszym elementem tego orzeczenia jest to, że TSUE uznał, że wynajmowanie takich nieruchomości nie pozbawia Kredytobiorców statusu konsumenta. Frankowicze wynajmujący mieszkania nadal mają prawo do kwestionowania umów kredytowych, a wyrok TSUE otwiera przed nimi możliwość unieważnienia tych, które zawierały nieuczciwe postanowienia.
Frankowicze wynajmujący mieszkania a status konsumenta
Zagadnienie to wywołało wiele dyskusji w Polsce, gdzie duża liczba osób zaciągnęła kredyty hipoteczne we frankach szwajcarskich, licząc na stabilność waluty i niższe koszty. Część z tych Kredytobiorców zdecydowała się na zakup mieszkań z myślą o wynajmie, by dodatkowy dochód pomógł im spłacać wysokie raty kredytowe. Problem polegał na tym, że banki zaczęły podważać status Frankowiczów jako konsumentów, argumentując, że wynajem mieszkania to działalność gospodarcza, która wyklucza ochronę konsumencką przewidzianą w prawie unijnym i krajowym.
W przypadku kredytów konsumenckich przepisy UE przewidują szczególną ochronę przed nieuczciwymi zapisami w umowach, co pozwala na unieważnienie kredytów zawierających klauzule abuzywne. Banki próbowały jednak przekonywać sądy, że Frankowicze wynajmujący mieszkania nie są już konsumentami, a przedsiębiorcami, przez co tracą prawo do tej ochrony.
Wyrok TSUE: Wynajem mieszkania nie oznacza utraty statusu konsumenta
W sprawie C-347/23, która trafiła do TSUE, Kredytobiorcy zaciągnęli kredyt hipoteczny we frankach szwajcarskich na zakup mieszkania pod wynajem. Chociaż spłacili swoje zobowiązanie i sprzedali mieszkanie, postanowili wnieść sprawę przeciwko bankowi, żądając unieważnienia umowy kredytowej CHF ze względu na nieuczciwe warunki. Kluczowym pytaniem było, czy w świetle prawa Frankowicze, którzy wynajmowali mieszkanie, mogą nadal być traktowani jako konsumenci.
Orzekając w sprawie C-347/23 TSUE orzekł, że fakt wynajmowania mieszkania nie oznacza automatycznej utraty ochrony konsumenckiej. Trybunał uznał, że wynajem nieruchomości może być incydentalny i niezwiązany z działalnością gospodarczą, a jeśli jego celem było pokrycie rat kredytu, to wciąż mamy do czynienia z konsumentem. Innymi słowy, o statusie konsumenta nie decyduje samo wynajmowanie mieszkania, ale charakter i cel tej działalności. Ważne jest, czy wynajem był prowadzony w sposób zorganizowany i regularny, co mogłoby wskazywać na działalność gospodarczą, czy też miał charakter jednorazowy, związany z prywatnymi potrzebami Kredytobiorcy.
Różnica między konsumentem a przedsiębiorcą. Opinia TSUE
Według orzeczenia TSUE, kluczowa różnica między konsumentem a przedsiębiorcą polega na tym, czy działania mają charakter stały i zorganizowany. Wynajem mieszkania w celu spłaty kredytu frankowego nie kwalifikuje się jako działalność gospodarcza, o ile nie jest prowadzony systematycznie w sposób zorganizowany. Trybunał podkreślił, że incydentalny wynajem, który ma na celu jedynie pokrycie kosztów kredytu, nadal pozostaje w zgodzie z definicją konsumenta.
Oznacza to, że nawet jeśli Frankowicze wynajmowali nieruchomości, które nabyli na kredyt, mogą korzystać z ochrony konsumenckiej i domagać się unieważnienia kredytów, jeśli zawierały one nieuczciwe warunki.
Co wyrok TSUE C-347/23 oznacza to dla przyszłych spraw sądowych?
Choć wyrok TSUE C-347/23 nie rozstrzyga bezpośrednio sprawy każdej osoby, wyznacza jasne kierunki dla sądów krajowych. Ostateczne decyzje będą podejmowane przez sądy w Polsce, które będą musiały badać każdy przypadek indywidualnie, analizując charakter wynajmu i cele, dla których Kredytobiorcy zdecydowali się na taki krok. Jednak orzeczenie Trybunału stanowi istotny precedens, który wzmacnia pozycję Frankowiczów w sporach z bankami.
Frankowicze wynajmujący mieszkania odczuli ogromną ulgę. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej potwierdza, że wynajmowanie mieszkania, nawet jeśli było pomocne w spłacie kredytu, nie wyklucza ich z grona konsumentów, a co za tym idzie, mogą dochodzić swoich praw i walczyć o unieważnienie nieuczciwych umów kredytowych.
Frankowicze z nadzieją na lepszą przyszłość
Wyrok TSUE z 24 października 2024 roku w sprawie C-347/23 to kolejny krok w walce o prawa Frankowiczów. Daje on szansę wielu osobom na odzyskanie kontroli nad swoją sytuacją finansową i zakończenie długotrwałego sporu z bankami. Dla Kredytobiorców oznacza to realną możliwość unieważnienia umów kredytowych i wyjścia z pułapki zadłużenia, w którą wielu z nich wpadło z powodu niekorzystnych warunków kredytów we frankach szwajcarskich.
Co istoten, wyrok ten ogranicza możliwości banków do kwestionowania statusu konsumentów Frankowiczów, którzy wynajmują nieruchomości. Banki nie będą mogły argumentować, że Kredytobiorcy prowadzą działalność gospodarczą tylko dlatego, że wynajęli nieruchomość.
