Powszechnie wiadomo, że orzecznictwo polskich sądów w sprawach kredytów frankowych jest korzystne dla Frankowiczów. Znacznie mniej uwagi poświęca się jednak zagadnieniu przedawnienia roszczeń wynikających z kredytów indeksowanych lub denominowanych do CHF. Tymczasem przedawnienie roszczeń to niezwykle istotny temat zarówno dla kredytobiorców nadal spłacających kredyt frankowy, jak i dla tych, którzy już je całkowicie spłacili. W ostatnim czasie coraz częściej porusza się problematykę przedawnienia roszczeń Frankowiczów, a także banków. Kiedy zatem dochodzi do przedawnienia roszczeń? Jaki jest ostateczny termin na złożenie pozwu? Czy możliwe jest jeszcze skuteczne dochodzenie roszczeń z umów zawartych w 2008 roku? Odpowiadamy poniżej.
Czym jest przedawnienie roszczeń?
Przedawnienie jest instytucją prawa cywilnego o szczególnym znaczeniu w odniesieniu do obowiązku spłaty zobowiązań. Polega ono na tym, że po upływie określonego terminu dochodzenie roszczenia przed sądem może stać się nieskuteczne. Przedawnienie obejmuje również roszczenia Frankowiczów. W przypadku, gdy kredytobiorca posiadający kredyt frankowy zbyt długo zwleka z podjęciem działań prawnych, a okres przedawnienia upłynie, możliwość skutecznego dochodzenia roszczeń przed sądem może zostać bezpowrotnie utracona.
Jaki jest termin przedawnienia roszczeń Frankowiczów?
Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, po nowelizacji, która weszła w życie 9 lipca 2018 r., termin przedawnienia roszczeń Frankowiczów wobec banków został skrócony z 10 do 6 lat. Oznacza to, że roszczenia, takie jak np. żądanie zwrotu nienależnie uiszczonych rat kredytu, przedawniają się po upływie 6 lat od momentu, w którym konsument mógł skutecznie dochodzić swoich praw. Warto jednak podkreślić, że dla roszczeń powstałych przed wejściem w życie nowelizacji, a więc przed 9 lipca 2018 r., nadal stosuje się wcześniejszy, 10-letni termin przedawnienia. Oznacza to, że część Frankowiczów może nadal skutecznie dochodzić swoich roszczeń, nawet jeśli umowa kredytowa została zawarta wiele lat temu – pod warunkiem, że termin ten jeszcze nie upłynął.
Od kiedy liczyć przedawnienie roszczeń?
W kwestiach dotyczących liczenia terminu przedawnienia istotna jest uchwała Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia 2024 r. (sygn. akt III CZP 25/22). W uchwale Sąd Najwyższy rozwiał wątpliwości i dokonał jednoznacznej interpretacji określenia terminu przedawnienia roszczeń kredytobiorców posiadających kredyt frankowy.
Termin przedawnienia roszczeń Frankowiczów zaczyna się od dnia następującego po tym, gdy kredytobiorca zakwestionował wobec banku warunki swojej umowy. Może to nastąpić np. w piśmie – wezwaniu do zapłaty, w którym Frankowicze wzywają bank do zwrotu uiszczonych rat kredytu, bądź składają oświadczenie, że nie zgadza się z umową. Co istotne, nie jest już wymagane składanie dodatkowych oświadczeń o świadomości skutków jakie niesie za sobą unieważnienie umowy frankowej. W praktyce jednak wiele sądów nadal odbiera takie oświadczenie od kredytobiorców na rozprawie. Dla osób posiadających kredyt frankowy ważne jest, że zarówno data zawarcia umowy, data uruchomienia kredytu czy płatności rat nie wpływają na termin przedawnienia.
Przedawnienie roszczeń – przykład
Umowa o kredyt frankowy została zawarta w 2008 roku. Kredytobiorca dopiero w 2020 roku dowiedział się o możliwości dochodzenia unieważnienia umowy oraz zwrotu nienależnie pobranych przez bank świadczeń. W odpowiedzi skierował do banku pismo, w którym zakwestionował ważność zawartej umowy, wskazując na jej sprzeczność z przepisami prawa oraz zasadami współżycia społecznego. Jednocześnie zażądał zwrotu wszystkich świadczeń uiszczonych na podstawie nieważnej umowy.
W takiej sytuacji termin przedawnienia roszczeń rozpoczyna swój bieg od momentu, w którym kredytobiorca zyskał wiedzę o możliwości zakwestionowania umowy, a więc od 2020 roku. W konsekwencji Frankowicz ma czas na wniesienie pozwu do 2026 roku. Co istotne, w każdym przypadku przedawnienie roszczeń jest liczone od kolejnego dnia, w którym konsument dowiedział się o możliwej nieważności umowy oraz zakwestionował jej postanowienia w stosunku do banku, jednocześnie występując z żądaniem zwrotu nienależnie spełnionych świadczeń.
Spłacony kredyt frankowy a przedawnienie
Zgodnie z orzecznictwem TSUE bieg terminu przedawnienia należy liczyć od momentu, kiedy Frankowicz dowiedział się o wadliwości umowy. Nie ma więc znaczenia czy konsument zyskał taką świadomość w trakcie spłaty kredytu czy po uregulowaniu zobowiązań wobec banku. Oznacza to, że spłacony kredyt frankowy podlega takim samym zasadom przedawnienia roszczeń jak kredyt nadal spłacany, a termin przedawnienia i sposób jego liczenia jest tożsamy jak dla czynnych kredytów frankowych.
Kredyt frankowy – przedawnienie roszczeń i jego skutki
Kodeks cywilny stanowi, że po upływie terminu przedawnienia roszczenie nadal istnieje i dłużnik może je dobrowolnie spełnić, jednak wniesienie sprawy do sądu staje się nieskuteczne. Oznacza to, że po upływie tego terminu bank, powołując się na przedawnienie, może odmówić spełnienia roszczenia Frankowicza.
Podsumowując, choć orzecznictwo TSUE i Sądu Najwyższego jest korzystne dla kredytobiorców, to w sytuacji, gdy nastąpi przedawnienie roszczeń Frankowiczów, odzyskanie pieniędzy od banku może okazać się niemożliwe. Dlatego nie warto zwlekać z podjęciem kroków prawnych – kancelaria frankowa Poznań i kancelaria frankowa Szczecin oferujące pomoc Frankowiczom zadbają o to, aby w danej sprawie nie doszło do przedawnienia roszczeń. Jeśli szukasz pomocy prawnej w sprawie swojego kredytu frankowego, skontaktuj się z nami i zawalcz o swoje prawa.
Redakcja: Kałużyńska, Sokołowska i Wspólnicy Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych
