Niektórzy Frankowicze błędnie sądzą, że spłacony kredyt frankowy zamyka im drogę do dochodzenia swoich praw związanych z nieważnością umowy. Nic bardziej mylnego. W przypadku kredytów frankowych istnieje kilka możliwości działania, a najczęściej wybierane są dwie strategie.
Pierwszą i najbardziej popularną opcją jest dążenie do unieważnienia umowy kredytowej – rozwiązanie to zazwyczaj okazuje się najkorzystniejsze dla kredytobiorców. Alternatywą jest tzw. odfrankowienie umowy, które, choć dotyczy jedynie niewielkiego odsetka spraw, nadal budzi duże zainteresowanie wśród Frankowiczów. Na czym dokładnie polega – wyjaśniamy w artykule.
Czym jest odfrankowienie umowy kredytowej?
Odfrankowienie polega na usunięciu z umowy kredytowej nieuczciwych klauzul, przy jednoczesnym zachowaniu jej w mocy, choć w zmienionej formie. W efekcie prowadzi to do obniżenia salda zadłużenia. Po odfrankowieniu kredyt jest spłacany w polskiej walucie, a kredytobiorca zyskuje prawo do zwrotu nadpłaconych rat. Umowa nadal obowiązuje, jednak jej treść zostaje dostosowana poprzez wyeliminowanie klauzul abuzywnych wskazanych przez sąd.
Podsumowując, o odfrankowieniu mówimy, gdy:
- umowa kredytowa pomiędzy Frankowiczem a bankiem pozostaje w mocy i nadal jest realizowana,
- z umowy usunięty zostaje mechanizm indeksacji lub denominacji do franka szwajcarskiego,
- kredyt zostaje przekształcony w złotowy, ale z zachowaniem oprocentowania właściwego dla kredytu indeksowanego lub denominowanego do franka szwajcarskiego.
W jakich sprawach sądy orzekają odfrankowienie kredytu?
Warto zaznaczyć, że odfrankowienie umowy kredytowej dotyczy jedynie niewielkiego odsetka spraw frankowych, dlatego wielu kredytobiorców zastanawia się, jak wygląda w takim przypadku postępowanie sądowe i jakiego rozstrzygnięcia można się spodziewać. Warto podkreślić, że sąd może orzec odfrankowienie tylko wtedy, gdy okaże się ono bardziej korzystne dla kredytobiorcy niż unieważnienie umowy – co zdarza się stosunkowo rzadko.
Proces odfrankowienia wiąże się ze skomplikowanymi wyliczeniami matematycznymi, uwzględniającymi każdą ratę pierwotnie przeliczaną na walutę obcą. Ze względu na tę złożoność oraz fakt, że umowa nadal obowiązuje, choć bez klauzul abuzywnych, przed wydaniem wyroku sąd często korzysta z opinii biegłego. Jego analiza, obejmująca nowe warunki kredytowania, może znacząco wydłużyć postępowanie.
Saldo kredytu po odfrankowieniu kredytu stanowi sumę rat złotowych, oprocentowanych na warunkach kredytu indeksowanego lub denominowanego do franka szwajcarskiego, ale według stawki SARON (wcześniej LIBOR). Wiele osób zastanawia się, jaką marżę bankową sąd uwzględni przy obliczeniach – odpowiedź jest jednoznaczna: stosuje się marżę obowiązującą w dniu zawarcia umowy. W efekcie saldo kredytu po odfrankowieniu zazwyczaj zmniejsza się o kilkadziesiąt procent.
Warto zaznacyzć, że choć jest to korzystne rozwiązanie, w większości przypadków unieważnienie umowy pozostaje bardziej opłacalne dla kredytobiorców niż odfrankowienie kredytu.
Nadpłata kredytu – jak ją definiować?
Nadpłata kredytu we frankach szwajcarskich, zawierającego niedozwolone klauzule umowne, to różnica między sumą wpłaconych przez kredytobiorcę środków a kwotą faktycznie wypłaconego kredytu. Przykładowo, jeśli bank udzielił kredytu w wysokości 500 000 zł, a kredytobiorca wpłacił łącznie 580 000 zł, nadpłata wynosi 80 000 zł.
Aby dokładnie określić wysokość nadpłaty, konieczna jest szczegółowa analiza dokumentacji – w tym umowy kredytowej oraz zaświadczeń z banku dotyczących dokonanych wpłat. Każdy kredytobiorca może wystąpić o takie zaświadczenie w dowolnym momencie, zwłaszcza przed podjęciem kroków prawnych. Ze względu na skomplikowany charakter tych wyliczeń, warto skorzystać z pomocy doświadczonych prawników specjalizujących się w sprawach frankowych, takich jak eksperci z kancelarii frankowej z Poznania – Kałużyńska, Sokołowska i Wspólnicy.
Pozew o zwrot nadpłaconych środków z kredytu frankowego można złożyć zarówno w trakcie trwania umowy kredytowej, jak i po jej całkowitej spłacie. Z prawnego punktu widzenia nie ma to większego znaczenia – w obu przypadkach podstawą jest umowa zawierająca klauzule abuzywne, która może zostać unieważniona. Bez względu na moment złożenia pozwu, zwrot środków po spłacie kredytu będzie odpowiadał wysokości nadpłaty ponad kapitał pobrany przez bank.
Odfrankowienie a unieważnienie umowy kredytowej
W każdej sytuacji kluczowe jest indywidualne określenie, które z dostępnych rozwiązań będzie najkorzystniejsze. Dlatego tak istotna jest profesjonalna analiza dokumentacji kredytowej.
Odfrankowienie umowy kredytowej może okazać się dobrym rozwiązaniem dla kredytobiorców, którzy nadal spłacają swoje zobowiązania, zwłaszcza gdy do uregulowania pozostało jeszcze wiele rat, a saldo zadłużenia wciąż jest wysokie. Natomiast w przypadku kredytów już spłaconych, to unieważnienie umowy kredytowej zazwyczaj przynosi większe korzyści.
Warto również podkreślić, że odfrankowienie i unieważnienie różnią się skutkami prawnymi. W przypadku odfrankowienia umowa pozostaje w mocy, a bank jest zobowiązany do zwrotu nadpłaconych rat. Z kolei unieważnienie oznacza, że umowa przestaje istnieć, a strony rozliczają się ze wszystkich wzajemnych świadczeń.
Mając na uwadze powyższe, warto rozważyć złożenie pozwu do sądu po dokładnej analizie konkretnej sprawy. Tym bardziej że obecna linia orzecznicza w sprawach frankowych nigdy wcześniej nie była tak korzystna dla konsumentów jak obecnie.
Redakcja: Kałużyńska, Sokołowska i Wspólnicy Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych
