Unieważnienie kredytu frankowego – korzyści i ryzyka

Unieważnienie kredytu frankowego daje możliwość frankowiczom na uwolnienie się od toksycznego kredytu indeksowanego lub denominowanego do waluty obcej. Czym tak naprawdę jest unieważnienie umowy kredytowej i jakie niesie ze sobą korzyści oraz zagrożenia?

Z ustaleniem nieistnienia stosunku prawnego w postaci umowy kredytu frankowego (potocznie zwanym unieważnieniem) mamy do czynienia wówczas, gdy sąd uzna, że umowa kredytowa od samego początku była na tyle wadliwa prawnie, że nie nadaje się do wykonania.

W takiej sytuacji, z prawnego punktu widzenia, umowę należy traktować tak, jakby nigdy nie została zawarta – tak, jakby nigdy nie zaistniała w sferze stosunków cywilnoprawnych.  Inną kwestią jest to, że strony umowy – frankowicze oraz bank – spełniały na przestrzeni lat konkretne świadczenia. Bank wypłacił sumę kapitału na rzecz kredytobiorców frankowych (tytułem wypłaty kredytu). Z kolei kredytobiorcy płacili comiesięczne kwoty na rzecz banku (tytułem rat kredytu). W związku z tym podstawowym i zasadniczym skutkiem unieważnienia kredytu frankowego przez sąd jest konieczność wzajemnego zwrotu przez strony unieważnianej umowy – świadczeń poczynionych w jej wykonaniu. W praktyce oznacza że kredytobiorca odzyskuje od banku wszystkie uiszczone spłaty, a zwraca bankowi kwotę kapitału kredytu.

Stwierdzenie, że unieważnienie kredytu frankowego sprowadza się do konieczności rozliczenia świadczeń stron, byłoby zbyt daleko idącym uproszczeniem. Skutki unieważnienia są znaczące i wpływają zdecydowanie na jakość życia kredytobiorców. Unieważnienie kredytu frankowego wiąże się – nazywając rzecz po imieniu – z uwolnieniem od toksycznego produktu bankowego w postaci kredytu i w efekcie z wolnością finansową.

Po pierwsze należy zaakcentować, że frankowicz nie jest zobowiązany do dalszej spłaty rat kredytowych. Prawomocny wyrok sądowy umożliwia zaprzestanie realizacji obowiązku spłaty comiesięcznych rat kapitałowo-odsetkowych, wynikających z zawartego kredytu. A zazwyczaj raty są znaczącym obciążeniem dla gospodarstw domowych kredytobiorców.

Ponadto skutkiem unieważnienia kredytu frankowego jest wykreślenie danych o unieważnionym kredycie z BIK, co skutkuje automatycznym wzrostem zdolności kredytowej frankowicza. Kolejną zaletą jest wykreślenie hipoteki z księgi wieczystej nieruchomości. W tym miejscu należy wyjaśnić, że hipoteka stanowi obciążenie nieruchomości jako jedno z ograniczonych praw rzeczowych wymienionych enumeratywnie w kodeksie cywilnym. Hipoteka jest zabezpieczeniem dla banku na wypadek braku spłaty kredytu. Wykreślenie hipoteki wiąże się z nowymi możliwościami. Dla części osób wolna hipoteka będzie symboliczną i psychologiczną definicją wolności od zobowiązań. Z kolei dla innych osób wolne miejsce hipoteczne będzie stwarzało możliwość realizacji chociażby pomysłu na biznes (bo będzie dawało możliwość zabezpieczenia pożyczonych na ten cel środków pieniężnych).

Wreszcie wystąpienie z pozwem o ustalenie nieważności umowy kredytowej wiąże się z tym, że od banku na rzecz frankowiczów naliczane są odsetki od roszczenia głównego. Z perspektywy praktyków procesowych jest to bardzo istotna kwestia, która jednak nie wybrzmiewa dobitnie w przestrzeni medialnej. Z uwagi na powyższe, warto posłużyć się konkretnym przykładem.

Należy wskazać, że proces sądowy zawsze stanowi ryzyko. W procesie cywilnym kwestie które mogłyby wydawać się dla laika błahe i trywialne, takie jak brak właściwego sformułowania roszczeń czy przedłożenia dowodów, w istocie mogą skutkować nawet przegraniem sprawy i powagą rzeczy osądzonej. A to oznacza niemożliwośź wystąpienia z ponownym powództwem o to samo.  Mając na uwadze powyższe, warto aby proces prowadzili prawnicy z wyspecjalizowanej Kancelarii. Prawnicy z Kancelarii Kałużyńska, Sokołowska i Wspólnicy z Poznania mają wieloletnie doświadczenie w branży procesów kredytowych, a sama Kancelaria znalazła się w prestiżowym rankingu kancelarii prawnych „Rzeczpospolitej”.

Warto nadmienić, że część frankowiczów obawiała się roszczeń banków o tzw. bezumowne korzystanie z kapitału. Kwestia ta została jednak rozstrzygnięta w dniu 15.06.2023 r. przez Trybunał Sprawiedliwości UE w sprawie C-520/21. TSUE potwierdził, że w razie unieważnienia kredytu frankowego zawierającego nieuczciwe postanowienia umowne bank nie może domagać się od konsumenta tzw. wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z kapitału.

W chwili obecnej linia orzecznicza w zakresie kredytów frankowych jest stabilna i korzystna dla frankowiczów. Procesy frankowe z natury jednak cechuje wysoki stopień skomplikowania, dlatego warto powierzyć sprawę Kancelarii, która profesjonalnie poprowadzi sprawę.

Autorka artykułu: radca prawny Aleksandra Korczak