Na co się zdecydować – pozew zbiorowy czy indywidualny przeciwko bankowi? Jakie są różnice? Poznaj zalety i wady każdego z tych rozwiązań sporu z bankiem.
Jeśli jesteś frankowiczem i zdecydowałeś się na pozwanie banku, masz dwie możliwości dochodzenia swoich roszczeń. Pierwsza opcja to pozwanie banku, występując samodzielnie jako konsument. Druga możliwość to złożenie przez frankowiczów pozwu zbiorowego przeciwko bankowi. Zasady pozwów zbiorowych reguluje ustawa z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym.
Pozew zbiorowy jest dopuszczalny przy roszczeniach jednego rodzaju opartych na tej samej lub takiej samej podstawie faktycznej, dochodzonych przez co najmniej 10 osób. Żądanie pozwu sprowadza się najczęściej do ustalenia odpowiedzialności pozwanego za określone zdarzenie lub zdarzenia (art. 2 ust. 3 ustawy).
Pozew zbiorowy – ujednolicenie wysokości roszczeń
W przypadku roszczeń pieniężnych konieczne jest, aby suma, której domaga się każdy z frankowiczów była taka sama. W związku z tym w postępowaniu grupowym wymagane jest ujednolicenie wysokości roszczeń pieniężnych dochodzonych przez wszystkich członków grupy.
Powyższe powoduje, że możliwość wytoczenia jednego powództwa o stwierdzenie nieważności umowy kredytu frankowego i o zapłatę – tak jak ma to miejsce w przypadku pozwu indywidualnego – nie jest co do zasady możliwe z uwagi na to, że roszczenia pieniężne po stronie uczestników postępowania zbiorowego są zasadniczo w różnej wysokości.
Najpierw pozew zbiorowy, potem indywidualny pozew o zapłatę
W efekcie kredytobiorca frankowy, który po wielu latach uzyska wyrok ustalający odpowiedzialność pozwanego banku np. za wprowadzenie do umowy klauzul abuzywnych, będzie musiał go następnie pozwać o zapłatę.
Dodatkowo postępowanie grupowe obarczone jest wieloma wymaganiami formalnymi, które wpływają na czas trwania całego procesu. Jako przykład przedłużających się postępowań zbiorowych można podać sprawę pozwu grupowego frankowiczów przeciwko mBank, która trwała ponad 10 lat. Bank ostatecznie cofnął apelację. Kolejny przykład to sprawa pozwu zbiorowego kredytobiorców z Banku Millennium, która toczy się już od 2014 r.
Pozew zbiorowy – czy warto?
Z uwagi na przedłużające się postępowania w sprawach z powództwa zbiorowego wielu frankowiczów zastanawia się nad rezygnacją z tej formy dochodzenia swoich roszczeń. Wycofanie się z powództwa zbiorowego o kredyt frankowy jest możliwe w sytuacji, gdy sąd nie ogłosił jeszcze prawomocnego orzeczenia w zakresie ustalenia grupy powodów. Jeśli sprawa nie doszła jeszcze do tego granicznego etapu, można wycofać się z pozwu zbiorowego, założyć bankowi sprawę indywidualną i oczekiwać na wyrok.
Pozew indywidualny frankowiczów – korzyści
Korzyści, jakie płyną z wytoczenia powództwa indywidualnego są następujące:
- Zasadniczo trzykrotnie szybsze postępowanie.
- Kompleksowe załatwienie sprawy. Korzystny wyrok prawomocny skutkuje finalnym rozliczeniem z bankiem z nieważnej umowy i doprowadzanie do wykreślenia hipoteki.
- Możliwość uzyskania szybkiego zabezpieczenia roszczeń. Sprawy zbiorowe z powództwa frankowiczów toczą się jak już wyżej wspomniano bardzo wolno. Z kolei pozywając bank indywidualnie, kredytobiorca może liczyć na szybkie uzyskanie zabezpieczenia powództwa nawet w kilka dni od złożenia pozwu.
Możliwość łatwiejszego przekonania sądu do swoich argumentów. Jest to możliwe ze względu na fakt, że w sprawach z powództwa zbiorowego Sąd orzeka w składzie trzyosobowym zaś w sprawach indywidualnych sąd orzeka jednoosobowo.
Podsumowując, pozwy zbiorowe w sprawie kredytów we frankach cieszyły się dużą popularnością w czasach, gdy dopiero kształtowało się orzecznictwo frankowe. Ponadto w tamtym czasie nie było jeszcze tak wielu korzystnych dla frankowiczów orzeczeń TSUE. W obecnej sytuacji, gdzie orzecznictwo jest już dobrze ugruntowane, a kredytobiorcy frankowi wygrywają ok. 98% spraw, można stwierdzić, że instytucja pozwu zbiorowego w sprawach frankowych nie sprawdziła się. Pozew zbiorowy okazał się nieefektywny, nie załatwia kompleksowo sprawy, a samo postępowanie toczy się bardzo długo. Dlatego należy z dużą ostrożnością podchodzić do kwestii zasadności wszczynania i przystępowania do postępowań grupowych z udziałem frankowiczów. W ocenie ekspertów Kancelarii Kałużyńska, Sokołowska i Wspólnicy jedynym skutecznym sposobem dochodzenia swoich roszczeń jest złożenie pozwu indywidualnego.
Jeżeli jeszcze nie pozwałeś banku lub rozważasz wycofanie się z pozwu zbiorowego, zapraszamy do kontraktu z Kancelarią.
Autorka artykułu: adwokat Magdalena Jatczak
